Evropski lideri su pred Generalnom skupštinom Ujedinjenih nacija (GS UN) kritikovali kolektivni neuspjeh u obuzdavanju pandemije koronavirusa, ocijenivši da je vrijeme za drugačije modele međunarodne saradnje.
Obraćanje šefova država ili vlada na 75. godišnjem zasijedanju GS UN, prvi put virtuelnom, sa snimljenim govorima, dolazi u vrijeme skoka broja zaraženih koronavirusom u mnogim regionima, ali naročito u Evropi, gdje su neke od najsavremenijih svjetskih bolnica u najbogatijim državama ponovo preopterećene.
Španski premijer Pedro Sanchez rekao je da je kriza izazvana pandemijom doprinijela da lideri naglo shvate da su svi dio jednog svijeta.
Predsjednik Evropskog saveta Charles Michel kazao je da je pandemija otkrila “slabost zemalja koje su mislile da su jake”.
“Gurnula nas je sve u istu iznenadnu bitku, protiv jednog zajedničkog neprijatelja”, naveo je Michel.
Kriza je pokazala slabost i unutar Evropske unije koja je, kao i UN, osnovana na pepelu Drugog svjetskog rata radi sprečavanja novih sukoba i radi podsticanja saradnje. Međutim, te saradnje ove godine nije bilo u dovoljnoj mjeri.
Unutar EU vođene su borbe oko pristupa medicinskoj opremi i vakcinama, između susjeda su podignute barijere kako bi se spriječilo širenje virusa, a bilo je i sporova oko zajedničkih rješenja u borbi protiv koronavirusa.
Premijer Italije Giuseppe Conte rekao je da pandemija treba da vladama da “priliku za kolektivni preporod”.
“Ova tragedija nas je promijenila, ali je i pružila priliku za novi početak koji od nas zavisi”, kazao je Conte.
Gotovo milion ljudi umrlo je od posljedica zaraze koronavirusom u svijetu, a stručnjaci vjeruju da je stvaran broj znatno veći.
Kako broj novih slučajeva raste, evropske države ponovo uvode karantin za posetioce iz susednih zemalja.
Velika Britanija i Španija uvode zabrane kretanja na lokalnom nivou, a i teniski turnir u Francuskoj Roland Garros ograničava pristup mečevima.
Pandemija je istovremeno pogoršala izglede za dalji ekonomski rast u svijetu i nanijela štetu konceptu multilateralizma u cjelini koji su evropski lideri dugo slijedili.
Češki premijer Andrej Babiš kazao je da je vrijeme da Evropa “redefiniše svoju ulogu u svijetu” i kritikovao način na koji Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) upravlja zdravstvenom krizom.
Drugi lideri su se založili za jačanje ovlašćenja SZO i za povećanje njenog finansiranja.
Grčki premijer Kyriakos Mitsotakis zatražio je veću međunarodnu pomoć za migrantsku krizu s kojom se Grčka suočava pošto su druge članice EU zatvorile vrata za izbeglice koje stižu do grčkih obala.
Britanski premijer Boris Johnson najavio je će u današnjem govoru u GS UN pozvati države da razmjenjuju više podataka o epidemiji i da prestanu da uvode kontrole izvoza osnovnih proizvoda, saopštio je njegov kabinet.
Johnson planira da svjetskim liderima kaže da posle devet mjeseci pandemije “sam pojam međunarodne zajednice izgleda istrošen”.
Poglavar Rimokatoličke crkve papa Franjo rekao je da svijet mora da napravi izbor dok pokušava da izađe iz zdravstvene krize i izbori se s njenim velikim ekonomskim uticajem na najranjivije.
Taj izbor je između veće solidarnosti i multilateralizma – s jedne strane, i povlačenja u veći “individualizam i elitizam” – s druge, naveo je papa Franjo.