Podatak o gotovo minornom broju oboljenja u Rusiji, koja se graniči sa Kinom hiljadama kilometara, neobična je za mnoge posmatrače i izaziva razne teorije.
Rusija je, recimo, do 5. marta imala samo četiri potvrđena slučaja – a od toga samo jedan u Moskvi, najvećem evropskom gradu nakon Istanbula.
Francuska i Njemačka imaju već danima hiljade zaraženih, a u Itaiji vlada haos sa 12.000 oboljelih.
U Rusiju je do izbijanja epidemije avionom ulazio sličan broj putnika iz Kine kao i u navedene evropske zemlje.
Čak i ruski nezavisni portal “Meduza”, koji su u Letoniji pokrenuli ruski novinari kako bi izbjegli, kako se navodi, cenzuru, napominje da je Rusija zatvorila granice dovoljno brzo da gotovo niko zaražen ne uspije ući.
Prekinute su direktne željezničke linije Peking-Moskva, a kopnena granica s Kinom zatvorena je za automobile i pješake.
Ipak, u tom trenutku bila su registrovana 9.923 slučaja virusa širom svijeta, a virus je imao priliku da uđe u Rusiju i prije ovog djelimičnog zatvaranja granice sa Kinom.
Prema drugoj teoriji, Rusija je u početku imala sreće, a onda su granične kontrole obavile svoj posao.
Međutim, ta objašnjenja za mnoge nisu dovoljna, i podsjećaju da se Rusija, osim sa Kinom u kojoj je izbila epidemija, graniči i sa Iranom, koji je u vrhu po broju zaraženih.
Rusija čak nije uvela ograničenja putovanja u Italiju i Južnu Koreju, koje su i sada u među centrima zaraze.
“Rospotrebnadzor”, ruska agencija za zaštitu potrošača, dnevno objavljuje bilten o naporima u borbi protiv epidemije virusa korona.
Ona navodi da je od 31. januara, kada je sav vazdušni saobraćaj iz Kine preusmjeren na moskovski aerodrom “Šeremetjevo”, 382.155 putnika iz Kine pregledano i da je njih 130 imalo simptome zaraze.
Međutim, nijedan od njih nije na kraju bio pozitivan na virus, već na običnu gripu i druge infekcije.
Neki tvrde da Rusija, navodno, ne koristi najbolji raspoloživi test na virus.
Postoje dvije vrste testa koji može otkriti virus korona: tomografija, koja pruža opis kliničkih simptoma kao što je upala pluća, i laboratorijski test koji utvrđuje da li je genetski materijal virusa prisutan u uzorku pacijenta.
U Rusiji se testovi obavljaju pomoću dijagnostičkog testa koji proizvodi firma “Vektor”, a on koristi PCR, lančanu reakciju polimeraze. To su takođe sasvim validni testovi.
Kao teorija navodi se i da je broj slučajeva u Rusiji “debelo potcijenjen, ali većini zaraženih ne treba pomoć doktora”.
Specijalist za zarazne bolesti Valentin Kovalev smatra da su mnogi ljudi pokupili virus iz Kine, ali da je on poput obične respiratorne bolesti i ljudi koji se zaraze na kraju sami ozdrave.
“Niko ovdje neće rutinski provjeravati sve koji dobiju prehladu kod kuće”, komentiriše Kovalev.
To zapravo znači, zaključuju ruski portali, da u toj zemlji nema histerije oko virusa korona već je tretiraju kao vrstu gripa u sezoni te bolesti.
I Tajvan se drži, a blizu je Kine
Samo 130 kilometara udaljen od kopnene Kine, ostrvska država Tajvan i njegovih skoro 24 miliona stanovnika suočili se sa ozbiljnom prijetnjom kada je novi virus korona izbio u Vuhanu u Kini krajem prošle godine, prenosi “Biznis insajder”.
Ali umjesto da podstiču demone i zle duhove, zemlja je preuzela kontrolu nad situacijom. Tajvan ima samo 50 potvrđenih slučaja virusa korona i samo jedan smrtni slučaj, dok se više od 40 odsto inficiranih oporavilo.
Vlada u Tajpeju implementirala je 124 sigurnosna protokola, što je dokaz njegove brze, obimne i dobro razmotrene bitke protiv COVID-19. Kina, za poređenje, ima oko 81.000 potvrđenih slučajeva.
“Politika i akcije prevazilaze graničnu kontrolu jer su prepoznali da to nije dovoljno”, rekao je Džejson Vang, profesor pedijatrije sa Univerziteta Stanford.
Kako je Tajvan uspio da zaustavi zdravstvenu krizu koja je nastala u obližnjoj Kini i ima više od 134.000 slučaja infekcije i skoro 5.000 smrtnih slučajeva širom svijeta?
Vang kaže da je za to zaslužna rana i brza akcija vlade: iskoristila je infrastrukturu javnog zdravlja i analizu podataka, pristupačnu zdravstvenu zaštitu i obimnu edukativnu pomoć.
Tajvan je brzo uveo opsežni skrining za ljude koji dolaze iz Vuhana.
Kineski zvaničnici su 31. decembra obavijestili Svjetsku zdravstvenu organizaciju da je Kina imala nekoliko slučajeva upale pluća. Tog dana su tajvanski centri za kontrolu bolesti započeli nadgledanje putnika koji su u tu zemlju stigli iz Vuhana. Vladini zvaničnici ukrcali su se na letove iz Vuhana čim su sletjeli, nadgledajući putnike zbog simptoma.
Manje od nedjelju dana kasnije, vlada je započela praćenje ljudi koji su dolazili iz Vuhana od 20. decembra.
“Ispitivani su sumnjivi slučajevi za 26 virusa, uključujući SARS i MERS. Putnici koji pokazuju simptome bili su u karantinu kod kuće i procijenjeno je da li im je medicinska pomoć u bolnici neophodna”, kaže se u izvještaju zdravstvene politike Stanforda.
Sredinom januara Tajvan je poslao tim stručnjaka na misiju utvrđivanja činjenica u Kinu – uz dozvolu, iako odnosi Tajvana i Kine nisu baš sjajni.
“Nisu nam dali da vidimo ono što nisu željeli da vidimo, ali naši stručnjaci su smatrali da situacija nije optimistična”, rekla je Kolas Jotaka, predstavnica tajvanske vlade za “NBC Njuz”.
A onda je vlada još više poboljšala sigurnosne i zdravstvene protokole.
Do kraja januara, Tajpej je osnovao Centralni centar za komandu protiv epidemije, koji je centralizovao mere politike za zaštitu javnog zdravlja. 26. januara Tajvan je postao prva zemlja koja je zabranila letove iz Vuhana.
Otprilike u isto vrijeme, vlada je zabranila izvoz maski za lice i osigurala da one budu pristupačne, snižavajući cijene na oko 0,17 dolara za jednu masku.
Do kraja februara, Tajpej je podijelio skoro 6,5 miliona maski osnovnim i srednjim školama, kao i ustanovama van škole, plus 84.000 litara sredstva za čišćenje i 25.000 termometara za čelo.
Intenzivno nadgledanje, ponavljanje testiranja
Zdravstvena infrastruktura Tajvana, uključujući analizu velikih podataka, djelimično je rezultat epidemije SARS-a iz 2003. godine, u kojoj je poginulo 73 ljudi i zaustavljena ekonomija.
Nakon epidemije 2003. godine, Tajvan je postavio monitore temperature na aerodromima kako bi pregledao putnike zbog temperature, simptoma COVID-19. Vlada je naučila lekciju.
“Putnici takođe mogu da prijave svoju putnu i zdravstvenu istoriju pomoću QR koda, koji vlada koristi ‘da klasifikuje putnike od zaraznih rizika na osnovu porijekla leta i istorije putovanja u poslednjih 14 dana'”, kaže se u izvještaju Stanforda.
Ljudima koji nisu putovali u područja visokog rizika poslata je granična propusnica zdravstvene deklaracije putem SMS-a. Oni koji su putovali u područja visokog rizika bili su u karantinu kod kuće i praćeni su preko svojih mobilnih telefona kako bi osigurali da ostanu u zatvorenom tokom inkubacije.
“Ono što je presudno, vlada ne zaboravlja na ljude koji su testirani negativno na virus, retestira ih kako bi pratili nove slučajeve”, Vang kaže za “NBC Njuz”.
Zdravstvena zaštita omogućava svima da se ne plaše odlaska u bolnicu
“Sistem zdravstvene zaštite Tajvana pokriva 99 odsto stanovništva”, rekao je Kolas i dodao da pristupačna pokrivenost praktično garantuje da ljudi ne moraju da biraju između svog ličnog i finansijskog zdravlja.
“Zdravstveno osiguranje Tajvana omogućava svima da se ne plaše odlaska u bolnicu. Ako sumnjate da imate virus korona, nećete morati da se brinete da ne možete da priuštite posjetu bolnici kako biste se testirali. Možete dobiti besplatan test, a ako ste primorani da budete izolovani, tokom 14 dana plaćamo vašu hranu, smještaj i medicinsku njegu”, rekla je Kolas.
Lak pristup informacijama
Da bi zaustavio krizu, Tajpej je zahtijevao od televizijskih i radio stanica da emituju informaciju o virusu korona na sat vremena, uključujući način na koji se širi i kako ljudi mogu da spriječe infekciju.
“Mi mislimo da samo kada su informacije transparentne i ljudi imaju dovoljno medicinskog znanja, njihov strah će biti smanjen”, rekla je Kolas.
Zauzvrat, građani su pojačali svoje sigurnosne prakse. To je posebno evidentno u školama.
“Više od 95 odsto naših roditelja meri temperaturu svog djeteta kod kuće i prijavljuje to školi prije nego što djeca stignu. Bez obzira na to šta vlada radi, ljudi moraju da preuzmu odgovornost za svoje zdravlje”, rekao je direktor škole Čen Jang.
Javne i privatne zgrade pregledale su ulaske ljudi zbog znakova temperature, a stambene zgrade su postavile sredstva za zaštitu ruku unutar ili van liftova.
Potrebna je cijela država da bi ljudi bili zaštićeni, a opsežna koordinacija i brze akcije Tajvana pomogle su u zaustavljanju epidemije virusa korona u toj zemlji.