The Atlantic se prvo osvrće na želju Emmanuela Macrona i drugih evropskih lidera za kreiranjem novih pravila i okvira za skladni suživot islama i evropskih vrijednosti. Ipak, naglašava ugledni list, ono što svi zaboravljaju jeste da takav sklad već postoji – nalazi se u Bosni i Hercegovini.
“Odnos prema islamu može evoluirati kroz vrijeme. Progresivni teolozi i intelektualci mogu pomoći da se usvoje savremene vrijednosti bez napuštanja vjerskog identiteta”, piše The Atlantic.
Kako se navodi, bošnjački mislioci ponudili su kreativne teološke interpretacije islama koji se nadopunjuje s evropskim životom.
“Ipak, njihov doprinos danas je malo poznat u Zapadnoj Evropi. Antimuslimanska propaganda gaji paranoju i sada je veoma važno da se ponovo otkrije zaboravljeni dokaz o kompatibilnosti islama i savremene Evrope”, piše Atlantic.
List u kratkim crtama prelazi historiju muslimana u BiH u posljednjih 150 godina. Naglašava se strah muslimana nakon početka pada osmanske vlasti 1878. godine te promjene paradigme i prihvatanja nove austrougarske uprave nakon intervencije bošnjačkih intelektualaca i teologa.
Tako su bosanski muslimani vremenom prihvatali “povratak Evrope” u svoju zemlju. Od prihvatanja učešća u “nemuslimanskoj vojsci”, kakva je bila vojska Austrougarske monarhije, pa do dobrovoljnog postepenog odricanja nikaba, što je rezultat dijaloga, a ne nametanja.
Ipak, ističe list, nasilno sekulariziranje muslimanskog građanstva nakon Drugog svjetskog rata predstavlja pogrešan pristup čije se posljedice osjete i danas.
Atlantic zaključuje kako centralizirano institucionaliziranje islamske zajednice, kao što je slučaj u BiH, može biti temelj kojem Macron teži. Iako se takav model ne može kopirati, jer je BiH jedinstven slučaj, može poslužiti “za prepisivanje”.
“Težnja da se islam reinterpretira kroz liberalne tokove nije propala kako neki kažu. Mnogi muslimani u BiH danas islam vide kao dio historijskog naslijeđa i identiteta, a postoje i oni koji aktivno praktikuju religijske obaveze. Bosansko intelektualno naslijeđe daje puno dokaza kako Evropa i islam ne samo da mogu biti kompatibilni, nego ta kompatibilnost traje vijekovima.