Predsjednik RS-a Željka Cvijanović izjavila je da Dejtonski mirovni sporazum nije samo zaustavio rat, već je uspostavio i ustavnu strukturu na osnovu koje zemlja, koja je prethodno imala teško iskustvo i stradanje, funkcioniše u miru već 24 godine.
“Mi u Republici Srpskoj smo tek s protekom godina shvatili važnost i kvalitet Dejtonskog sporazuma”, ocijenila je Cvijanovićeva.
Ona je naglasila da BiH može opstati samo kao decentralizovana zemlja sa visokom autonomijom entiteta, sa balansima i predviđenim zaštitnim mehanizmima.
Nažalost, istakla je Cvijanovićeva, putem intervencija stranog faktora, ali nekad i naivnošću domaćih struktura ta izvorna dejtonska struktura je doživjela brojne devijacije, a zemlja je uvedena u stanje nekog eksperimenta.
“Kad vam kuću, umjesto njenih ukućana, uređuju oni koji u njoj ne stanuju, onda dobijete ovo što danas imamo u BiH. Za nas u Republici Srpskoj, dejtonska formula je formula za opstanak BiH, a to znači da želimo da zadržimo naša ustavom propisana prava i nadležnosti, ne želimo da ih se odričemo zbog nekih imaginacija o BiH kakva ne može da postoji”, pojasnila je predsjednik Srpske.
S druge strane, istakla je Cvijanovićeva, postoje i oni koji nastoje pokazati da je Dejton prevaziđen ili nefunkcionalan da bi se zemlja centralizovala.
“Mi u Republici Srpskoj mislimo da decentralizacija nije prepreka ni funkcionalnosti niti uspješnosti, ali nasilna centralizacija jeste, i to ne samo prepreka za uspjeh, već i formula za krah. Zato je važno očuvati dejtonski koncept”, zaključila je Cvijanovićeva u izjavi povodom 24 godine od parafiranja Dejtonskog mirovnog sporazuma.
Danas su se navršile 24 godine od kada je u američkoj bazi Rajt Peterson u Dejtonu parafiran Opšti okvirni sporazum za mir u BiH i njegovih 12 aneksa, čime je okončan rat u BiH i uspostavljen njen ustavno-pravni poredak.
Napomena: Unutarnja organizacija Bosne i Hercegovine promijenjena je potpisivanjem Dejtonskog sporazuma, odnosno sastoji se od dvaju entiteta, ali je BiH kao nezavisna i međunarodno priznata država postojala od 1992. godine. Dakle, tvrdnja da je 1995. stvorena “državna zajednica BiH, sastavljena od dvaju entiteta – RS i FBiH”, kako je prethodno stajalo na kraju ovog teksta, nije tačna.